📚 पुस्तक म्हणजे एक सखा: जागतिक पुस्तक दिन (World Book Day in Marathi)
आपल्या आयुष्यात अनेक गोष्टी येतात, जातात…
पण एक गोष्ट अशी असते – जी कधीच आपल्याला एकटं वाटू देत नाही.
ती म्हणजे – पुस्तक.
आज २३ एप्रिल, म्हणजेच जागतिक पुस्तक दिन –
ज्याला इंग्रजीत आपण World Book Day in Marathi असंही म्हणतो.
पण खरंच —
हा एक ‘दिन’ आहे का फक्त, की एक स्मरण आहे त्या सगळ्या पानांचं
ज्यांनी आपल्याला जग बदलून बघायला शिकवलं?
🔍 पुस्तक दिनाची खरी गोष्ट…
ही कल्पना सुरू झाली होती 1923 साली,
स्पॅनिश लेखक व्हिसेन्टे क्लेव्हल आंद्रेस यांनी.
त्यांना वाटलं की, जगाला मिगुएल डी सर्व्हंटेस या महान लेखकाचं स्मरण ठेवायला हवं,
ज्यांनी डॉन क्विक्सोट सारखं कालजयी साहित्य जगाला दिलं.
1995 मध्ये युनेस्कोने ही कल्पना स्वीकारली आणि
२३ एप्रिल — हा ‘जागतिक पुस्तक आणि कॉपीराइट दिन’ म्हणून साजरा केला जाऊ लागला.
🌱 का साजरा करावा हा दिवस?
कारण पुस्तकं फक्त माहिती देत नाहीत —
ती आपल्यात बदल घडवतात.
📌 वाचनाची आवड वाढावी
📌 लेखकांच्या कष्टांना ओळख मिळावी
📌 कॉपीराइटसारख्या हक्कांची जाणीव व्हावी
हेच आहे World Book Day in Marathi चं खरं प्रयोजन.
🌍 जगभरात कसा साजरा होतो हा दिवस?
एका ठिकाणी शाळांमध्ये मुलं आवडत्या पात्रांचं रूप घेतात,
तर कुठे लेखक-प्रकाशकांच्या भेटी होतात.
कॅटालोनिया मध्ये तर लोक गुलाबासोबत पुस्तकं देतात –
“प्रेम आणि ज्ञानाचं एकत्र प्रतीक” म्हणून.
✍️ लेखक – जे शब्दांतून जीवन देतात
मिगुएल डी सर्व्हंटेस
“डॉन क्विक्सोट” लिहून त्यांनी कल्पनाशक्ती आणि वास्तव यांची अद्वितीय सरमिसळ घडवली.
त्यांनी शिकवलं – हसणं, रडणं, लढणं – सगळं शब्दांतूनही शक्य आहे.
व्हिसेन्टे क्लेव्हल आंद्रेस
ज्यांच्या कल्पनेतून हा दिवस अस्तित्वात आला.
पुस्तक हे फक्त छापील पान नसून,
ते संस्कृतीचं आरसा आहे – असं ते मानायचे.
⚖️ कॉपीराइट – लेखकाचा न्याय
आपण जे वाचतो, पाहतो, शेअर करतो –
त्यामागे कुणाचं तरी दिवस रात्राचं श्रम असतं.
कॉपीराइट म्हणजे त्याचा सन्मान.
आजच्या डिजिटल युगात, ही जाणीव होणं खूप गरजेचं आहे.
🧠 शेवटचा विचार — आपण शेवटचं पुस्तक कधी वाचलं?
आज स्वतःला एक प्रश्न विचारा —
“शेवटचं पुस्तक मी केव्हा पूर्ण केलं?”
जर आठवत नसेल, तर कदाचित आजच योग्य दिवस आहे
पुन्हा त्या जुन्या सवयीकडे परत वळण्याचा.
कारण…
पुस्तकं माणसाला बदलू शकतात — आणि माणूस मग जग बदलतो.
World Book Day in Marathi म्हणजे फक्त एक दिवस नव्हे,
तर एका चिरंतन नात्याची आठवण –
वाचक आणि पुस्तक यामधली.
World Earth day Click here to read.
२३ एप्रिल जागतिक पुस्तक दिनाचा इतिहास काय आहे?
मूळ कल्पना १९२२ मध्ये बार्सिलोना येथील सर्व्हेंटेस प्रकाशन गृहाचे संचालक व्हिसेंट क्लॅव्हेल यांनी मांडली होती, ती लेखक मिगुएल डी सर्व्हेंटेस यांचा सन्मान करण्यासाठी आणि पुस्तकांची विक्री वाढवण्यासाठी होती . हा पहिला दिवस ७ ऑक्टोबर १९२६ रोजी, सर्व्हेंटेस यांच्या वाढदिवसानिमित्त साजरा करण्यात आला होता, त्यानंतर १९३० मध्ये त्यांची मृत्यु तारीख २३ एप्रिल रोजी ठेवण्यात आली. त्यामुळे २३ एप्रिल हा दिवस जागतिक पुस्तक दिवस म्हणून साजरा केला जातो.